Zonguldak'a değer katan Safranbolulular(1)

İbrahim Kekeç

16.09.2025 - 20:02 Yayınlanma

16.09.2025 - 20:04 Güncelleme

1 Paylaşım

Safranbolu…

Hititler’den Osmanlı’ya, Cumhuriyet’e kadar çok sayıda medeniyete beşiklik etmiş efsunlu şehir.

Saz ve söz üstatlarının gönüllerinden süzülen bir musiki, dizeleri okudukça dilinizin altından akıp giden harikulade bir şiir.

Evet… Sanayi şehri Karabük’ün sadece 8 km ötesinde tarih ve kültürle hemhal olmuş bir yerden söz ediyoruz.

Toroslar’ı aşarken mevsimler değiştiği gibi yaklaştıkça buram buram tarih ve kültür kokan bir şehirdesiniz.

Çünkü siz, kendinizi dört mevsim resim sergisinde hissedeceğiniz korumanın başşehri Safranbolu’dasınız.

1927 yılında Zonguldak’a, 1995 yılında Karabük’e bağlanan tarihi şehir, sadece merkezde değil, köyleriyle beraber geçmişten günümüze topyekûn gelişmenin de öncüsü olmuştur.

Sanata ve eğitime çok büyük önem verilmiş, bu topraklarda doğup büyüyenler hekim, öğretmen, akademisyen, sanatçı, siyasetçi olarak ülkemize hizmet etmişlerdir.

Bunların yanı sıra bizzat Zonguldak’ta yaşamış, bedenini ve yüreğini ortaya koyarak bu coğrafyada büyük hizmetler yapmış şahsiyetler de söz konusu.

İki bölüm halinde yayınlamayı planladığımız yazımızın bu bölümü, Dr. Ali Yaver Ataman, oğlu Sadi Yaver Ataman ve onların Ereğli’ye yaptığı hizmetlere dair olacaktır.

“Hastaları için titreye hekim”

Kafkasyalı mücahit Şeyh Şâmil’in soyundan gelen Dr. Ali Yaver Ataman, Safranbolu Cılız soyundan Habîbe Yektâ Hanım ile evlidir.

Safranbolu ve Kdz. Ereğli memleket hastaneleri başta olmak üzere çoğu yerde hekimlik görevinde bulundu.

Karadeniz Ereğli Memleket Hastanesi başhekimliği görevi sırasında unutulmayan izler bıraktı.

Dr. Ali Yaver Ataman hakkında Zonguldak (Memleket Gazetesi) Kdz. Ereğli Muhabiri Mehmet Emin Bey 28 Temmuz 1931 tarihli gazetede yayınlanan bir gezi yazısında şu bilgileri vermektedir: “Ereğli’ye gideceklere tavsiye ederim. Hastaneyi mutlaka görsünler. Bu güzel sağlık ve şifa yurdu, şehrin en gönül alıcı bir mevkiindedir. Deniz üstünde yeşillere bürünen bir köşk gibidir. Hususi idare tarafından idare edilmekte olan bu müessese Ereğli’nin yüzünü güldüren bir varlıktır. Hastane hekimi Ali Yaver Bey bütün bir şefkatle hastaları için titreyen kıymettar ve hürmete layık bir zattır. Hastane onun yüksek himmeti ile intizam ve mükemmeliyet içinde, cazibeli bir sima taşıyor.” ⁽¹⁾

Kurtuluş Savaşı kahramanlarından Dr. Ali Yaver Ataman’ın (1868-1955) Safranbolu Hıdırlık Tepesi'nde anıt mezarı bulunuyor.⁽²⁾

“Ereğli’ye folkloru ve müziği öğretti”

Sadi Yaver Ataman, Kdz. Ereğli Memleket Hastanesi başhekimliği görevinde bulunan Dr. Ali Yaver Ataman’ın oğludur.

Müzik Öğretmeni ve Devlet Sanatçısıdır.

İki kez Atatürk’ün huzuruna çıkmış, sanatını icra ettikten sonra iltifatına mazhar olmuştur.⁽³⁾

Hekim olan babasıyla birlikte Ereğli’ye gelmiştir.

Sanatçının Ereğli’deki günlerine dair bilgileri “Geçmişe İzdüşüm” adlı kitabında Kdz. Ereğli’de ilk ortaokulun hikâyesini yazan Av. İlker Öncel’den öğreniyoruz.

Kitabında büyük sanatçı Sadi Yaver Ataman’a da değinen Öncel, onun Ereğli ve Alaplı’da verdiği hizmetleri aktarmaktadır.

Kitabın imza gününde konuşan ve okuyucuların Sadi Yaver Ataman’ın kim olduğu ve Ereğli ile ilgisine dair soruları olduğuna dikkat çeken Öncel, konuya şöyle açıklık getirmiştir: “Sadi Yaver Ataman Ereğli’de başhekimlik yapan Ali Yaver Beyin oğlu, kendisi konservatuar mezunu, Ereğli’ye geliyor beğeniyor. Türk Ocağında 5 sene süreyle müzik dersleri veriyor. Gençleri topluyor, onlara öğretiyor. Kendisi zaten aynı zamanda folklor hocası müzik uzmanı bir adam. Ve orada gençler onun sayesinde çok güzel eserler icra ediyorlar.”

Sanatçının Ereğli’nin yanı sıra Alaplı’da da hizmetler verdiğine işaret eden Öncel, “Bununla kalmıyor Sadi Yaver Ataman Alaplı’ya gidiyor, Alaplı’da da aynı şekilde gençleri örgütlüyor onları bir araya getiriyor, onlara müzik öğretiyor. Yani Ereğli ile bağlantısı böyle. Sadi Yaver Ataman’dan sonra burada müzik icra eden çok iyi bir nesil yetişmiş oluyor.” ifadelerinde bulunmuştur.⁽⁴⁾

Yayınlanmış 16 kitabı bulunan Sadi Yaver Ataman, 1994 yılında İstanbul’da vefat etmiş, memleketi Safranbolu’ya defnedilmiştir.

Ü-113