Star TV’nin popüler dizisi Yalı Çapkını, her cuma akşamı milyonları ekran başına toplarken, İstanbul Boğazı’ndaki ihtişamlı bir yalıda geçen hikayesiyle dikkat çekiyor. Dizide kullanılan yalı ise tarihsel bir geçmişe sahip. Beylerbeyi’nde bulunan bu yalı, dönemin Osmanlı paşalarından Amire Emini Hasib Paşa tarafından yaptırılmıştır.
Amire Emini Hasib Paşa, yalnızca bu yalıyla değil, Osmanlı kömür tarihine yön veren önemli bir figür olarak da anılıyor. 22 Nisan 1854 tarihinde Hasib Paşa, Osmanlı İmparatorluğu adına İngiltere Vapurları memuru Sen Corc Henri Mubre ile Zonguldak kömürünün İngiliz donanmalarına satılması için bir anlaşma imzalamıştır. Bu anlaşma, Zonguldak kömür madenlerinin uluslararası arenada dikkat çekmesine yol açmış ve İngilizler bölgede kömür ocaklarını işletmeye başlamıştır.
Kırım Savaşı (1854-1856) sırasında Osmanlı, İngiltere ve Fransa ile yaptığı ittifakın gereği olarak donanma gemilerinin kömür ihtiyacını Zonguldak’tan karşılamıştır. Ancak bu süreç, Osmanlı hazinesini büyük bir borç yükü altına sokmuş, Zonguldak kömür madenleri üzerindeki kontrol ise zamanla İngiliz sermayesi ve şirketlerine geçmiştir.
Barclay Kardeşler’in Zonguldak’ta işletme faaliyetlerini yürüttüğü ve dekovil hatlarını inşa ettirdiği dönemde, Hasib Paşa’nın adı, Osmanlı’nın ekonomik bağımsızlığını zorlayan bu anlaşmalarla anılmaya başlanmıştır. Kırım Savaşı’nın ardından Barclay Kardeşler bölgeden çekilse de Zonguldak kömürü, Osmanlı'nın ekonomik tarihindeki kritik yerini korumuştur.
Yalı Çapkını dizisinin çekimlerinin gerçekleştirildiği Hasib Paşa Yalısı, sadece görkemiyle değil, bu tarihi arka planıyla da dikkat çekiyor. Zonguldak kömürünün Osmanlı tarihi açısından taşıdığı önem, dizide yer alan yalının sahibinin kimliğiyle yeniden gündeme gelebilir. Hasib Paşa’nın adını taşıyan bu yalı, Osmanlı'nın ekonomik zorluklarının ve kömür anlaşmalarının bir yansıması olarak tarihteki yerini almıştır.
Bu çarpıcı detay, Yalı Çapkını dizisinin görkemli arka planının, Osmanlı’nın kömür tarihine kadar uzanan derin bir bağ taşıdığını ortaya koyuyor.