Bu arada Fransızların şirketi Zonguldak'a liman yapmak için geldiğinde ,burada bir konsolosluk açması ile artık idari bir birim ihtiyacı kaçınılmaz hale gelir. Zonguldak ve Kozlu nüfusu 5000 civarındadır. 1899’da kaza merkezi haline getirilen Zonguldak, Hamidiye kazasına bağlanır. ( Devrek, Çarşamba, Bartın, Zonguldak) Hemen arkasından belediye kurulur.
Kurtuluş yıllarında maden bölgesi yönetimince yetki çekişmelerine sahne olur. İstanbul‘daki saray ile TBMM arasında devletin memurları bölünmüştür. Fransızların şehri işgali ile yetkilerin sarayda olduğu dönemde ,TBMM, ilk önce ;20 Nisan 1920' de Devrek, Ereğli, Mudurnu, Bartın, Göynük ve Zonguldak'ı, Bolu bağımsız mutasarrıflığından ayırarak, Kastamonu Vilayeti 'ne bağlıyor. Meclis 14 Mayıs 1920' de de Zonguldak kazasını "mutasarrıflık" haline getiriyor.(Kastamonu il, Bolu ilçe Zonguldak kaza iken; bunun yerine; Kastamonu`nun direk ilçesi yapılıyor.)Bu aynı zamanda Türkiye Cumhuriyeti'nin İlk ilçesi anlamına da geliyor.
18 Haziran 1920 tarihli Devlet arşivi belgesine göre Zonguldak'ın bağımsız sancak haline getirdiği (İL Yapılması) kararda şöyle yazar;" Zonguldak'ın müstakil Liva (il) halinde idaresi esasının kabulü hakkındaki Dahiliye Vekaletinin teklifi alileri Heyeti Vekilince Badeltezekkür mufafık görüldüğünden icabının icrası Heyeti vekilice karargin olmuştur.” kararı alınmıştır.
Türkiye Büyük Millet Meclisi Reisi Mustafa Kemal'in başkanlığında alınan kararda altında imzası olanlar böylece Zonguldak'ın il merkezi olmasındaki karara imza atmış olurlar. Bu karara imza atanlar 1. Meclisin bakanlar kuruludur. Bu isimler, herkesin yakından tanıyabileceği ve sonrasında bir çok olayda adı geçecek isimlerinde olduğu dikkat çekiyor. Kararda imzası olun Mustafa Kemal ve İsmet İnönü'den sonra diğerlerin adları şöyledir.
Mustafa Kemal
TBMM Reisi
İsmet İnönü
Cami Bey
Dahili Vekili (İçişleri Bakanı) (1934 Soyadı Kanunu, Baykut).
Celalettin Arif
Adliye Vekili ( Adalet Bakanı)
Fevzi Çakmak
TBMM Müdafaa-i Millîye Vekili (Milli Savunma Bakanı)
Fehmi Bey
Şer-iye Vekili ( Din İşleri Bakanı). (1934.Mustafa Fehmi Gerçeker)
Dr. Adnan
Sıhhiye Vekili (Sağlık Bakanı) .(1934. Adnan Adıvar) Halide Edip Adıvar’ın eşi.
Hakkı Behiç
Umuru İktisadiye Vekili (Maliye Bakanı).(1934 Hakkı Behiç Bayiç)
İsmail Fazıl
Nafia Vekili (Bayındırlık Bakanı)
Rıza Nur
Maarif Vekili (Eğitim Bakanı).
Osmanlıca belgenin aslı
Zonguldak; 1 Nisan 1924 tarih ve 491 sayılı Teşkilat- ı Esasiye Kanunu' nun 60. maddesine göre sancaklar ve eyaletler kaldırılınca, Türkiye'de il statüsü ortaya çıkmıştır. Böylelikle Zonguldak bağımsız il idari teşkilatlanması yapılmıştır. Eyalet valilikleri artık İllere dağılmıştır. Zonguldak'a vali atanmıştır. Böylelikle Zonguldak, Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk vilayeti olur.
Hayati Yılmaz ile
Zonguldak Tarih
