Genellikle vadide Devrek, Gökçebey gibi ilçelerimizde yapılan sert bir helva türdür. Cevüzü Zonguldak cevizi , içine konulan ot ise ; yine bölgemizde ekmeği yapılan bir ot. Çöven otu. Altını bile beyazlatan çöven otunun kaynatılması ile elde edilen sıvısı helvayı beyaza buluyor.
Helvaya tak tak denmesinin sebebi ; çok katı olmasından dolayı kırmak için kullanılan kaşık, tokmak hatta bazen çekiç gibi aletlerle vurulduğunda çıkan sesten dolayı denmiştir.
Helvanın şekeri ise yine kendi bahçelerimizde yetiştirilen pancardan elde edilir. Tak tak helvası tamamen organik yapılmaktadır veya yapılmaktaydı.
"Yapılmaktaydı" diyorum çünkü giderek unutulan ürünlerimizden biridir.
Üstelik, Zonguldak'ta unutulan bu helva Türk Patent ve Marka Kurumu'nda Gerede olarak Tescil edilmiş. 2019 yılında Gerede Ticaret ve Sanayi Odası'nın başvurusu ile 2020 yılında tescil edilmiş; adı da Gerede şak şak helvası oluvermiş.
Tak tak olmuş şakşak ama çövenin en yaygın olarak kullanıldığı yer Zonguldak.
Sinop Bayburt'a kadar çeşitli adlarla tescil ettirilmeye çalışılmış . Zaten Türk Patent Kurumu'na kim önce başvuruyorsa , o yerin ürünü oluveriyor.
Zonguldak'tan yapılan başvurular neticesinde patentini aldığımız ürün çok az sayıda. Çünkü başvurular az. Ürünlerimizin başka illerde tescil ettirilmesi de kimsenin umurunda olmayınca ; Zonguldak'ın kültür geleneğinin içi giderek boşalıyor.
Yazınca ben tepki alıyorum.
Tak tak helvası veya "ceğüzlü helva" elimizden kayıp gidiyor.
Köklü bir geçmişi ve zengin çeşitliliği olan Zonguldak mutfağına bile sahip çıkamıyoruz.
Hayati Yılmaz ile
Zonguldak Tarih
