Ali Kaya'nın yazısı şu şekilde;

Zonguldaklı Picoğlu Osman'ın hikayesi Zonguldaklı Picoğlu Osman'ın hikayesi

"Elbasanlı Mehmet (Ulusoy) Efendi.Zonguldak, 1897 yılında ilçe (kaza) olur. İlk belediye teşkilatı da aynı yıl kurulur. İlk Belediye Başkanlığı’na da madencilikle uğraşan Elbasanlı Mehmet Efendi seçilir. Elbasanlı Mehmet Efendi, 1 Ocak 1930 tarihli Zonguldak Noteri Hüseyin Gazi tarafından düzenlenen vekalet senedine göre, Kilimli’deki 100 Numaralı Maden Kömürü Ocağı’nın ortaklarındandır. Bu senede göre diğer ortaklar; Madenci Hacı Ahmet Ali Zade İsmail Efendi, Süleyman Sırrı Bey, Hacı Ahmet Ali kerimesi (kızı) Ayşe Hanım ve Hacı Ahmet Ali kerimesi Necibe Hanım’dır.

Fotoğraf açıklaması yok.

Elbasanlı Mehmet Efendi, Ali Barlı’nın kız kardeşi, Ayşe Hanım ile evlidir. Elbasan, Arnavutluk’un orta bölgesinde yer alan bir ilin adıdır. Mehmet Efendi de büyük olasılıkla Arnavut kökenlidir.
Mehmet Efendi, belediye teşkilatını kurar ve dört yıl, yani 1900 yılına kadar başkanlık görevini sürdürür.
Bu ilk ve son başkanlığı olmaz 1906-1909 yılları arasında üç yıl, 1917 yılında üç ay, 1918 yılında ise sekiz ay daha başkanlık yapar. Yani Elbasanlı Mehmet Efendi, ilk Belediye Başkanımız olmasının yanında dört kez başkanlık yaparak, bu konuda da ilk ve son Başkanımız olmuştur. Bildiğim kadarıyla bu rekoru kırılamadı.

Bu kadar tercih edilmesinin nedeni, o günün koşullarında Akın Tahir Karauğuz’un tarifiyle, “memleketin temiz, çalışkan ve en ileri adamı” olmasındandır. (Zonguldak Gazetesi, 17 Mart 1936) Elbasanlı Mehmet Efendi, daha sonra “Ulusoy” soyadını alır. Mehmet Ulusoy, 4 Mart 1936 yılının Kurban Bayramı’nın birinci günü toprağa verildiğinde doksan yaşındadır. Ve şehrin en yaşlı insanı unvanına da sahiptir. Bu gazete haberine göre, çok kalabalık bir cenaze töreni ile uğurlanır. Katılanlar arasında Milletvekili Hasan Karabacak, Belediye Başkanı Faik Ertaman, kayınçosu Ali Barlı, damadı Nuri Bekir, eski Belediye Başkanlarından (1925-1929) Hüseyin Fehmi İmer ve B. Güneri de vardır.

Mezarın başında Başkan Faik Ertaman, duygu dolu bir konuşma yapar. Konuşmasında, “Mehmet Efendi’nin Zonguldak’ın ilk Uray (Belediye) örgütünü kurup, memleketine yüksek hizmetlerde bulunduğunu, çok temiz çalışmalarıyla gönüllerde silinmez izler bıraktığını” ifade eder.
Haber, şu cümle ile biter: “Ulusoy, Zonguldak’ın canlı bir tarihiydi. Uzun zaman madencilik yaptı. Soğuksu uramında ilk kuran odur.(x) Onun ölümüyle Zonguldak’ın asırlık tarihi toprağa yazıldı.”

Yani Elbasanlı Mehmet Efendi, Zonguldak Belediyesi’nin kurucusu olmasının yanında Soğuksu semtinin de kentsel anlamda kurucusudur.
Haziran 1955 Belediye meclis kararına göre bu bina, büyük olasılıkla evi Pazaryeri civarındadır. Çünkü istimlak edilen bu arsanın sahipleri olan Mahmut Ulusoy ve Fatma Gizli ilk reis Mehmet Ulusoy’un çocuklarıdır.

Soğuksu’nun tarihi…

1-Soğuksu’nun adı gerçekten 'su’dan gelir
Başlangıçta Soğuksu da yerleşim yoktur. Civar köylerden hayvanlarla yada kağnılarla Zonguldak’a gelen köylüler konaklama yeri olarak, yukarıdan soğuk bir suyun aktığı yeri kullanırlar. Su; Pazar’ın üst girişinin, yani Müftülük Yokuşu’nun hemen başlangıcındadır. Yaklaşık on yıl önceydi. Çıkışta solda iki yeni bina inşaatının oradan geçerken iki bilek kalınlığında bir suyun aktığını görünce, oradakilere sordum. Bunun Soğuksu'ya adın veren su kaynağı olduğunu söylediler. Ertesi gün de bu suyu kanalizasyona bağladılar. Bu su, ilk başlangıçta tam olarak nereye akıyordu bilmiyorum. Buralara yapılan inşaatlar nedeniyle mecrası değişmiş olabilir. Bu su ortaya çıkartılıp yapılacak sanatsal bir düzenleme ile konulacak bir kitabede semte ismini veren kaynak olduğu yazılabilir.

Fotoğraf açıklaması yok.

2- Soğuksu Zonguldak Belediyesinin kurucu reisi olan Elbasanlı Mehmet Efendi (sonradan soyadı “ULUSOY”) tarafından kurulmuştur. Fransızlar ve diğer yabancılar Fener’de otururken, Türk-Müslüman ailelerin önde gelenleri şimdiki lavvuar caddesindeki evlerde otururlarmış. Deniz çok yakında olduğundan bu evler de yalı özelliğinde imiş. Tapu ve varsa Belediyenin eski imar belgelerinde binanın-yada yerinin bulunması, Buraya “Şehrin ilk Reisi’nin Soğuksu'ya yaptığı ilk bina olduğunu “ İfade eden bir tabela “Lavvuar Alanı projesine zenginlik katacaktır.

Bu kentin iflah olmaz sevdalılarından biri olarak, ilk Reisimiz Elbasanlı Mehmet Efendi’nin anısı önünde saygıyla eğiliyorum. Ama, kurduğu bu kenti bugün “ucube” haline getirdiğimiz için de ondan özür diliyorum."

Editör: Melisa Sapaz