Türkiye’de belirlenen iş kanununa göre, yeni doğum yapmış veya doğum yapan memurların hakları, izin ve sosyal hakları bulunuyor. Halk arasında doğum izni; analık izni ve emzirme izni olarak da bilinir.
İş hukukunda bulunan ilgili mevzuat, kadınlara hamileliğin başlangıcından itibaren doğum yapma konusunda geniş haklar sağlamaktadır. Örneğin, anne memur hakları arasında düzenli doktor ziyaret günleri, günde belirli bir saatten fazla ve gece vardiyasında çalışmamak için yıllık izinlerinden ayrı olarak ücretli izin verme hakları var.
Doğum Yapan Memur Hakları
Kadınların çalışma hayatına etkin bir şekilde katılmalarını sağlamayı amaçlayan doğum yapan memur hakları aslında bir tür pozitif ayrımcılık fikrinden kaynaklanmaktadır. Kadın lehine pozitif ayrımcılığa yönelik bu tür düzenlemeler, bir yandan kadınların biyolojik faktörlerle dolaylı olarak çalışma hayatından dışlanmalarını engelliyor.
Psikolojik araştırmaların sonuçlarına göre gelecekte toplumun bir üyesi olacak çocukların sağlıklı vatandaşlar olabilmeleri için anne-çocuk ilişkisinin sağlam temeller üzerine inşa edilmesi şarttır. Bu nedenle doğum yapan memurların hakları, izin ve sosyal hakları sadece işçi ve işveren arasındaki kişisel ilişkiyi değil; daha geniş sosyal ağı da etkiliyor.
Anne Memurların Sosyal Hakları Nelerdir?
Memur olarak çalışan kadınların doğum öncesi ve sonrasında elde ettiği bazı haklar bulunuyor. Anne memurların sosyal hakları aşağıda belirtildiği gibidir:
· Doğum İzni
Memur olan kadınlar için doğum izni doğumdan 8 hafta önce ve 8 hafta sonra olmak üzere toplam 16 haftadır. Çoğul gebeliklerde doğumdan önceki 8 haftalık doğum iznine 2 hafta daha eklenir.
· Memur Babalar İçin Doğum İzni
Baba olan memurlar, anneye destek amacıyla başvuru yaparak 10 gün doğum izni alabilir.
· Emzirme İzni
Devlet memurlarına, doğum sonrası annelik izninin bitiminden itibaren ilk 6 ay günde 3 saat, sonraki 6 ay günde 1,5 saat emzirme süt izni verilir. Günlük çalışma saati sayısı ve doğum izni kullanma sıklığı ile ilgili emzirme saatleri değişkenlik gösterebilir.
· Öğretmen Memurlara Emzirme İzni
Öğretmenler emzirme iznini seçme hakkına sahiptir, böylece ne zaman ders alıp ne zaman vermeyeceklerini seçebilirler.
· Doğum Yardımı
Doğum yardımı, herhangi bir vergi ve kesinti olmaksızın memur annelere tarafından anında ödenir.
Tüm bunlarla birlikte, doğum yapan memurların hakları, izin ve sosyal hakları arasında özellikle sağlık çalışanı olan annelerin gece vardiyalarında düzenlemeye gidilebilir.
Memur Annelik Yardımı Nasıl Alınır?
Annelik yardımına hak kazanabilmek için öncelikle doğumun gerçekleşmesi ve çocuğun nüfus dairesine kaydının yapılması ve ardından yardıma başvurmak gerekmektedir. Memur annelik yardımı kişinin statüsüne göre farklı kurumlara yapılır.
Doğum yardımı başvurusunu gerçekleştiren anneler Doğum Destek Sistemi’nden doğum yapan memurların hakları, izin ve sosyal hakları arasında yer alan doğum yardımını bir sonraki ay içinde alabilir.
