Çocuklarda Sağlıklı Büyüme ve Gelişme

Vitamin ve mineraller, vücudun düzgün çalışması ve sağlıklı kalması için organizma tarafından ufak miktarlarda ihtiyaç duyulan besinlerdir. Çocuk vitamin şurubu belirli bir yaş aralığında ihtiyaç duyulan vitamin ve minerallerin besinlerle birlikte karşılanmasına yardımcı olur. Vücudun bir dizi normal işlevini yerine getirmesinde destek sunan vitaminler genellikle yağda ve suda çözünenler olarak sınıflandırılır.

Yağda çözünen vitaminler arasında A, D, E, C, B6, B12, folat ve B-kompleks bulunur. Bu vitaminler vücut tarafından depolanmaz ve idrar yoluyla atılır. Mineraller ise toprakta ve suda bulunan inorganik elementleri ifade eder. Mineral türleri arasında kalsiyum, sodyum, potasyum, bakır, iyot, çinko bulunur. (1) Çocuğunuzun sağlıklı ve güçlü büyümesi için çeşitli vitamin ve minerallere ihtiyacı vardır. D, A, C vitamini, demir, çinko çocuklar için alınması gereken temel vitamin ve mineraller arasındadır.

Çocuklarda Vitamin ve Mineral İhtiyacı

Çocukların büyüdükçe optimal sağlıklarını korumak için yeterli vitamin ve mineral almaları önemlidir. Çoğu çocuk dengeli bir diyetten yeterli miktarda besin alıyor olsa da bazı koşullarda vitamin ve mineral ihtiyacı artabilir. Vejetaryen veya vegan diyetleri yeterli demir alımını zorlaştırabilir. Aynı şekilde gıda alerjileri ve intoleransları da çocuğun kalsiyum gibi besin maddelerinden yoksun kalmasına neden olabilir. (2)

Dikkatli bir beslenme programı ile çocuğun ihtiyacı olan tüm vitamin ve minerallerin dengeli şekilde kullanılması mümkün hale gelir. Çocuk vitamin şurubu bu noktada gereken desteği sağlayabilir. Bununla birlikte vitamin ve mineralin aşırı tüketimi toksik etki yaratabilir. Bu durum özellikle vücut yağında depolanan A, D, E ve K vitaminleri için geçerlidir. (3) Gıda ve Beslenme Kurulu(FNB) tarafından 4-8 yaş ve 9-13 yaş çocuklar için belirlenen bazı mikro besi gereksinimleri aşağıdaki gibidir. (4)

4-8 yaş FNB tarafından belirlenen diyet referans alımları

9-13 yaş FNB tarafından belirlenen diyet referans alımları

D Vitamini

D vitamini çocuğun güçlü kemiklere sahip olmasına ve raşitizm gibi sağlık problemlerinin önüne geçmeye yardımcı olur. Ana kaynağı güneş ışığıdır. Somon, tonbalığı gibi balık türleri, yumurta, inek sütü, yoğurt, tahıllı gevrekler, %100 meyve suyu D vitamini bakımından zengindir. (5)

A Vitamini

Bebekler ve küçük çocuklar için önemli olan A vitamini güçlü bir bağışıklık sistemi için gereklidir. Aynı zamanda loş ışıkta görüş kalitesini artırır ve cildi sağlıklı tutar.(6) Yeşil yapraklı sebzeler, domates, kırmızı biber, kavun, mango, süt A vitamininden zengindir. (7)

C Vitamini

Çocuğun genel sağlığı ve bağışıklık sistemi için önemli olan bir diğer destek C vitaminidir. C vitamini ayrıca vücutta demirin emilmesine yardımcı olur. Narenciyeler, dolmalık biber, çilek, domates, turpgiller, patates önemli C vitamini kaynaklarındandır. (8)

Çocukluk Döneminde Bağışıklık Sistemi

Çocuklar özellikle sonbahar ve kış aylarında çeşitli hastalıklara karşı savunmasızdır. Birbirini takip eden hastalıklar meydana gelebilir. Bağışıklığın düşmesi, bağışıklık sisteminin hastalıkları önlemek için vücuda giren yabancı maddelerden vücudu koruyan mekanizmalarıyla ilgilidir. Oldukça karmaşık bir yapıya sahip olan bağışıklık sistemi bir yandan mikrop ve bakterilerin vücuda girmesine karşı engeller oluşturmaya çalışırken diğer yandan toz ve polen gibi antijenlere orantısız şekilde tepki verebilir. Doğum türü çocuklarda bağışıklığı etkileyebilir. İlk aylarda bebek anne tarafından kan akışına salınan antikorlar yardımıyla korunur. Bu antijenlerin yavaş yavaş kaybolmasıyla çocuğun bağışıklık sistemi kendi antikorlarını oluşturmaya başlar.

Hastalıklara daha yoğun maruz kalma genellikle kreş döneminde gerçekleşir. Kreşe gitmek çocuğun birdenbire henüz karşılaşmadığı yeni bulaşıcı patojenlere sahip kaynaklarla çevrelenmesi anlamına gelir. Ancak bu durum aynı zamanda çocuğun bağışıklık sisteminin ne kadar iyi olduğuna da bağlıdır. Güçlü bir bağışıklık vücudun viral, bakteriyel veya başka herhangi bir enfeksiyonla temas ettiğinde ona tepki vermesini, hastalığa yakalanmamasını ve aynı patojene maruz kaldığında hastalığın tekrar gelişmemesini sağlar. Genel olarak bağışıklık sistemi bozuklukları kendilerini tekrar etme eğiliminde olan enfeksiyonlara karşı duyarlılığın artmasıyla sonuçlanır. (9)

Sağlıklı bir büyüme ve gelişme için çocukların ihtiyaç duyduğu enerjiyi ve besini aldıklarından emin olmak önemlidir. Bu nedenle temel besin maddelerinden yeteri kadar tüketmeleri, yaşa uygun vitamin ve mineral desteği almaları gerekir. Birçok gıda takviyesi 4-10 yaş arası çocuklarda 15 temel besin maddesini karşılamalarına yönelik oluşturulmuştur. Bu takviyeler çocuğunuzun günlük fiziksel aktivitelerini dstekleyici rol oynar. Siz de çocuklara özel besin takviyeleri ile çocuğunuzun günlük vitamin ve mineral ihtiyacını destekleyebilir, normal büyüme ve gelişimine katkıda bulunabilirsiniz.

Kaynaklar:

1. https://www.hsph.harvard.edu/nutritionsource/vitamins/
2. https://raisingchildren.net.au/teens/healthy-lifestyle/nutrients/vitamins-minerals#:~:text=Your%20child%20needs%20a%20lot,%2C%20iron%2C%20iodine%20and%20zinc.
3. https://ods.od.nih.gov/factsheets/MVMS-HealthProfessional/
4. https://lpi.oregonstate.edu/mic/life-stages/children
5. https://www.cdc.gov/nutrition/InfantandToddlerNutrition/vitamins-minerals/vitamin-d.html
6. https://www.nhs.uk/conditions/baby/weaning-and-feeding/vitamins-for-children/
7. https://www.hsph.harvard.edu/nutritionsource/vitamin-a/
8. https://www.hsph.harvard.edu/nutritionsource/vitamin-c/
9. https://www.canadian.cz/en/articles-and-news/what-you-do-not-know-about-a-child-s-immune-system-and-its-disorders/