Jeoloji Yüksek Mühendisi Ali Baltaş, Zonguldak Kıyılarındaki Falezlerin korunması gerektiğini ve sahillerde kıyı kenar çizgisine uyulmadan yapılan, topoğrafik yapıyı engelleyen faktörlerin doğal dengenin bozulmasına yol açtığına dikkat çekti. Baltaş; “Halkın ortak kullanım alanı olması gereken, yerleşim yerlerinde doğayla en yakın mesafeden ulaşılan alanlar arasında olan falezler, doğal yapıları bozulmadan düzenlenmeli ve bu haliyle değerlendirilmelidir” dedi.
Baltaş’ın yazısı şu şekilde:
“ZONGULDAK KIYILARINDAKİ FALEZLER NEDEN KORUNMALI?
Zonguldak’ın kıyılarında deniz seviyesine göre daha yüksek ve dik kıyı morfolojisine sahip alanlar Vizeen (Alt Karbonifer) ve Barremiye-Apsiyen (Üst Kretase) yaşlı kireçtaşlarından oluşmaktadır. Kalsiyum karbonat içeren kireçtaşlarında bölgenin bol yağışlı iklimi nedeniyle mağara, oyuk, kırık vb. çok sayıda boşluklu yapı oluşmuştur. Sarp ve dik olan falezlerde de görülen söz konusu yapılar, insanlar tarafından ulaşılması zor alanlar olduğundan mikro ve makro ölçekte çok sayıda canlıya ev sahipliği yapmaktadır. Yanı sıra kireçtaşlarından oluşan falezler, mağaralar da olduğu gibi izole olmuş yapılar olduklarından, endemik türlerin (sadece o bölgede bulunan) gelişimine olanak tanıyan alanlardır.
“FALEZLER DOĞAL DENGE AÇISINDAN ÖNEMLİ”
Bitkiler açısından bakıldığında kireçtaşı falezleri, genellikle kalsiyum açısından zengin topraklarda yetişen makiler ve bazı ağaç türleri için uygun yaşam alanıdırlar. İlimiz sahillerinde insanlar ulaşamadığı için beton yapılar arasında kalan ve yapılaşma olmayan söz konusu alanlar, yoğun yerleşim arasında ilimize güzellik katan yeşilliklerdir. Hayvan yaşamı açısından değerlendirildiğinde bölgemizdeki falezler böcekler, sürüngenler, balıkçıl ve göçmen kuşlar için doğal bir yaşam alanıdırlar. Büyüklerimizden duyduğumuza göre bir zamanlar ilimiz sahillerinde yaşan foklar da muhtemelen falezlerin deniz seviyesinin altında kalan boşluklarında yaşamış olmalılar.
Kireçtaşı falezleri, biyolojik çeşitliliğin sunduğu ekosistem hizmetleri (tozlaşma, su döngüsü, toprak verimliliği) açısından kritik öneme sahip, çatlaklı yapıları gereği göllenmeyi önleyen, sel riskini azaltan, doğal dengenin korunmasını ve iklimin düzenli olmasını sağlayan alanlardır. Günümüzde iklim değişikliğinin olası etkilerinin tartışıldığı değerlendirildiğinde, ilimizdeki falezlerin doğal denge açısından önemini bir kez daha hatırlatmak gerekiyor.
“YAPILAŞMA BASKISI OLUŞTURIYOR”
Yukarıda yaptığım açıklamalara karşın, ilimiz örneğinde olduğu gibi insanların denize yakın ortamlarda yaşama isteği, falezler üzerinde yoğun bir yapılaşma baskısı oluşturmaktadır. Zonguldak sahillerinde kıyı kenar çizgisine uyulmadan yapılan, topoğrafik yapıyı, denizin görüntüsünü ve güneş hakkını engelleyen çok sayıda yapı örneği bulunmaktadır. Görüntü kirliliği oluşturmanın yanı sıra, söz konusu yapıların atıklarının kireçtaşlarında bulunan boşluklu yapılara akıtılması da falezlerde doğal dengenin bozulmasına yol açan bir diğer etkendir. Yasal engeller bulunmasına rağmen tür yapılaşmaya halen devam edilmektedir. Zonguldak-Filyos sahil yolunun yapılmakta olduğu ve önceden ulaşılması zor olan sahiller ile falezlere daha kolay ulaşılabileceği değerlendirildiğinde, günümüze kadar yerleşilmeyen söz konusu alanların da rant uğruna yapılaşmaya açılacağı öngörülebilir. Halkın ortak kullanım alanı olması gereken, yerleşim yerlerinde doğayla en yakın mesafeden ulaşılan alanlar arasında olan falezler, doğal yapıları bozulmadan düzenlenmeli ve bu haliyle değerlendirilmelidir.”
