Zonguldak Tarih Editörü Hayati Yılmaz Zonguldak’a atanan ilk milli eğitim müdürü Ahmet Talat Onay’ı anlattı
İşte Hayati Yılmaz’ın kaleminden Ahmet Talat Onay
“1921 Haziran ayında Zonguldak'a ilk maarif müdürü (Milli Eğitim Müdürü) olarak atandı. Atama kararı Ankara Hükumeti tarafından verildi.
O sırada hem İstanbul`da bulunan Hükumet hem de Ankara`da Mustafa Kemal`in başında bulunduğu Kuva-i Milliye`nin atadığı memurlar şehirlerde kurumun başına iki müdür atanmasına neden oluyordu.
İstanbul Hükumeti Bolu Kazası olan Zonguldak'ı sancak yapıp bir takım atamalar yapınca, 15 gün geçmeden Ankara Hükümeti’mde Zonguldak`ı müstakil mutasarrıflık yapmış ve defterdar ile polis müdürü ve komiserler atamıştır. Kastamonu Valisi, Kütahyalı Cemal Beye Ankara Hükumeti yanlısı olduğu için İstanbul Hükumetinin atadığı memurları kabul etmeyip, yerine kendi memurlarını atamış, Ahmet Talat Efendi`yi ise Zonguldak`a Maarif müdürü olarak göndermiştir. Böylelikle Zonguldak`ta ilk defa Milli Eğitim Müdürü atanmış olur.
Ahmet Talat ONAY 1885 yılında Çankırı’nın Perdedar mahallesinde dünyaya geldi.
Babası Çankırılı Hacı Saraç ailesine mensup Hafız Numan Efendi, annesi Afife Hanım’dır. Büyük dedelerinden Numan Münif Efendi kadılık ve müderrislik yapmıştır. 13 yaşında kaybettiği babası ilk hocasıdır. Ondan Kuran dersleri alarak üç yılda hafız olmuştur. Temmuz 1911’de Ayşe Hanım ile evlenmiş, bu evlilikten dünyaya gelen çocukları “Nilüfer, Orhan, Onay, Ülker” kısa aralıklarla vefat etmiştir. Daha sonra baldızının 2 yaşındaki kızı Yıldız Onay Işık'ı evlat edinmiştir. İlköğrenimini Çankırı’da yapar. 1905’de Kastamonu İdadisi'ne devam eder, son sınıfı Ankara’da okuyup, Temmuz 1907’de mezun olur. 1910'da İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi'ni bitirir. 1910 Kasım'ın da açılan sınava katılarak Kastamonu Sultanisi Edebiyat ve Felsefe öğretmenliğine atanır. Ekim 1912’de Kastamonu Sultanisi Tarih Öğretmenliği vekilliğine, 14 Ekim 1914’de İzmir Sultanisi Edebiyat ve Felsefe Öğretmenliğine atanır. Aralık 1917’de Hilali İnas Sultanisi Edebiyat Öğretmenliğine getirilir. 1921`de ise Zonguldak, Milli Eğitim Müdürlüğü göreve atanır.
Zonguldak`a geldiğinde bir handan bozma binanın bir kısmına milli eğitim binası yaparak bacağı kirik tahta bir masa ve tahta bir sandalye ile makam odasını kurar.
Zonguldak`a geldiği günden beri yardımlarla eğitim sorununu çözmeye çalışır. Onun şahit olduğu bir çok okul açılmıştır. Çelikel Lisesi`nin ilk yapılma sözü Mehmet Çelikel tarafından ona söz verilmiştir. Mehmet Çelikel yıllar sonra bu sözünü yerine getirir.
Onay, Çankırı Milletvekilliği de yapmıştır.
Ahmet Talat ONAY Çankırılı olabilir fakat Zonguldak`ın ilklerinden olduğu için çok önemlidir.”
