Yazı uzun ama zaten bu yazım merak edenler için.O yüzden Pazar gününe denk getirdim.

M.Ö Zonguldak topraklarında yaşamış ya da yaşadığı var sayılmış; hatta hiç yaşamadığı halde bu topraklar ile bağı olan kahramanlar çok fazla. Ama bunlardan ön plana çıkanları kısa şekilde yazmak istedim.

Basta Zeus; Antik Yunan tanrısı. Her olayda , herkes ile, her konuda adı geçtiği için, Zonguldak`ta yaşandığı iddia edilen konularda ön plana çıkar. Bilinmesi gereken önemli Mitoloji şahsiyetidir.

Zonguldak tarihi açısından bilinmesi gerekir.

HADES

Hades,Ereğli`de bulunan Cehenemağzı Mağarası Efsanesinde adı geçer. Ölüler şehrini kontrol eden yeraltı tanrısıdır. Kerberos adında üç başlı köpeği vardır. Hades hikayesine bağlı olarak;

PERSEPHONE

Hades`in yeraltına kaçırdığı Zeus ve Demeter`in kızıdır.

Demeter,Hera, Helios hikayeye dışarıdan dahil olan kahramanlardır.

Yeraltı tanrısı Hades`in, Zeus`un kızını kaçırması ile dahil olan mitolojik isimlerdir.

Persephone,Zeus ve Demeter`in kızı, Hera ise Zeus`un diğer karısı. Demeter`e kızının kaçırıldığını söyleyen Güneş tanrısı Helios``tur.

HERKÜL

Herkül`e verilen 12 görevden biri Ereğli`de gerçekleşir. Üç başlı köpek Kerberos`u öldürerek onu mağaradan dışarı çıkartma görevi, ona ceza olarak verilir. Cehenemağzı Mağarası`nın diğer efsanesi Herkül`ün Heraklia şehrine bu cezayı çekmesi istenmiştir.Ereğli`de üç başlı köpeği öldürüp mağaradan çıkartması ile 12.emri yerine getirmiş ve böylece cezası son bulmuştur.

HERAKLES

Aslında Herküles efsanesi kahramanının ismidir.Zamanla Herkül, Heraklia olarak tarihe geçtiği, şehrin ismininde buradan geldiği düşünülür.                                                                                                

CHARON

Bugün hızlı su akıntısının oluştuğu yere verdiğimiz ad "Kanyon"dur. "Kanyon" olarak kullandığımız terim bu neden ile adını Charon`dan alır. Ereğli Cehenemağzı Mağarası`na,ölüleri getirip götüren, sandalları ile taşıyan kişinin adı Chron`dur. İnanışa göre; bedeni ölen, fakat ruhları canlı olan,cezası daha onaylanmayan kişilerin, burada ruhlarini arındırmak için getirildiği söylenir.

POSEİDİON

Yunan Mitolojisinde yer alan, denizler ve depremler tanrısı. Kronos ile Rheia'nın oğlu. Zeus ve Hades'in kardeşi,Armutçuk, Kandilli çevresinin antik isimi" Poseidon" olarak geçer.

Yunan Mitolojisinin güçler sıralaması bakımından Zeus’tan hemen sonra gelen Poseidon: Denizler, depremler ve atlar tanrısıdır.

Poseidon`un bu bölgeye adının verilmesi sanırım Deniz nimetlerinden yararlanmak işin en uygun sahillerin olduğu sanısıdır.

Zira bölgede sadece bu sahillerde doğal liman bulunuyor.

FİLETAİROS

Bergama Krallığının kurucusu olarak kabul edilen FiLETAiROS, Filyos Antik Kenti Tion`da doğmuş küçük yaşlara kadar burada yaşamıştır.2.5 yaşında, Tion şehrinde yaşarken kalabalıkta hayaları ezildiği, bu yüzden de çocuğu olmadığı söylenir.Atalos hanedanı mensubudur

PARTHENİOS

Bartın Irmağının antik çağdaki adı olan Parthenios`tur.

Bu ad ise ; Nehir Tanrısı anlamındadır. Bir başka iddia ise; Bir şairin adı.

Kızlar deresi olarak lanse edilen Bartın Çayı hikayesinde bir şiirden bahsedilir.'Genç Kızlar için Koro türküleri.

Tanrıça Athena'nın bir sıfatı olan ''Genç bakire" anlamına da gelmektedir.

TiON

Filyos kentine bir zamanlar adını veren bir rahip adıdır.Bu rahibin bir Tiran olma ihtimali var.

PYLAEMENES

Eneti kabilesini, Paphlagonia bölgesine getiren ve başında bulunan hükümdardır. Eşi Olizone`dir. Rivayete göre;  Eneti kabilesi`ni savaşmak için Paphlagonia`dan Truva`ya da getirmiştir.Gidenlerin bir çoğu geri dönmemiştir.Kayın validesi Crambis`tir.

CLEARCHUS

M.Ö 401 yılında doğan ve M.Ö 353 yılına kadar on iki yıl Ereğli tiranlığını yöneten şahsiyettir. Mithridates ile yaptığı anlaşma gereği Ereğli`nin yönetimine geçti fakat giderek diktatör olmasından sonra anlaşma yaptığı Mithridates`i de tutuklatıp, ondan yüklü miktarda rüşvet aldı. Bu Tiran, halka büyük zulüm yaptığı için de sürekli suikast korkusu ile yaşarmış. Zaten M.Ö 353'te Chion ve Leon adındaki kişiler tarafından öldürülür.

CHİON

Matris`in oğlu`dur. Asil bir vatandaş olan Chion, Herakleia`da (Ereğli) Plato öğrencisiydi. Chion, Leon`a diğer soylu ailelerden gelen genç adamlarla birlikte , Heraclea'nın tiranı Clearchus'a yapılan suikasta yardım etti . Suikasten sonra komplocuların çoğu, tiranın korumaları tarafından öldürüldü.Diğerleri işkence gördükten sonra idam edildi. Şehrin yönetimi, Clearchus'tan daha kötü bir tiran olarak kabul edilen Clearchus'un kardeşi Satyrus'a geçti.

TİMOTHEUS

Clearchus'un oğluydu. Zalimliği ile tanınır. Clearchus öldürüldüğünde kardeşi Satyros ,abisinin oğullarına teslim etmek kaydıyla, tiranlığa vekalet etmişti. Ereğli Tiranlığı, Clearchus`in oğlu Timotheus`un hükümdarlığından sonra da Timotheus ölümü üzerine yönetim diğer kardeşi Dionysius`un eline geçti. Dionysius Zaim olarak bilinir.

DİONYSİUS

Timotheus'un ölümünden sonra Dionysius, Heraklea'nın tek hükümdarı oldu (MÖ 337 / 336'da). Pers imparatorluğunun Büyük İskender tarafından yıkılmasından sonra Dionysius, Anadolu'daki hakimiyetini genişletmeye çalıştı.Büyük İskender`in ölümüne çok sevinir.Tiranlık zaten bir bölge valiliğidir ama kendi hükümdarlığını ilan eder.

Dionysius; Makedon Kleopatra`nın kardeşi, Pers Kraliçesi Amatris`in de kocasıdır. Ölmeden önce Amatris`i hükümdar ilan etti. Amastris`ten olan 2 oğlu ve bir kızı vardır. Oğulları Oxyathres ve II. Clearco. Kızının adı da yine Amastris`tir.

AMASTRİS

Milattan Önce 2. yüzyılda yaşamış olan Pers prensesi Amastris’in hayatını siyasi evlilikler ve bu sebeple yaşanan ölümlerle geçirmiş olduğu söylenir. O yıllarda  İskender’in (Makedonların tüm komutanları Büyük İskender`dir) son vermekte olduğu Pers işgali sırasında kazanan taraf İskender olunca generali olan Craterus’u Amastris ile evlendirir, ancak kısa bir süre sonra Craterus evliliği sonlandırır. Amastris başka evlilikler gerçekleştirir ve bu evliliklerden iki çocuğu olur. Bu sırada adı Sesamos olarak bilinen Amasra’yı çok beğenen Amastris kente kendi adını verir ve kenti imar ettirir. Karadeniz’de oluşturduğu 4 kentlik birliğin merkezini de burasını yapar. Amastris M.Ö 284 yılında oğulları tarafından boğularak öldürülür.

OXYATHRES ve II. CLEARCO

Amatris ve Dionysius`un oğlu. MÖ 306'da Dionysius'un ölümü üzerine annelerinin Makedon komutanı ile evlenmesi ve Makedonya`ya yerleşmesi sonucunda çok küçük yaşlarda temsili olarak hükümdar oldular.Bir süre sonra geri dönen Amastris tekrar yönetimi eline alır. Fakat oğullarının büyümesi ile yönetim sorunu yaşanır. İki oğlu ona Sesamos`u (Amasra) verir. Burayı çok kısa zamanda kalkındıran ve iki liman yapan Amastris ,yine oğulları tarafından öldürülür (MÖ 284): Bu katliamı duyan,ayrıldığı eşi Makedon Komutan Lysimachus, bölgeye gelerek Amastris`in iki oğlunu da öldürür. Diodorus'a göre , iki kardeş on yedi yıl hüküm sürmüştür.Böylelikle sürgün sonucunda bölgeye gelen Helen kökenli aile, 3 nesil süren zalim hükümdarlığı sona erer.

LYSiMACHUS (Lisimahos)

Makedon kumandanı Lisimahos, Amasra Kraliçesi Amastris`in eşidir. Amatris`in çocukları tarafından öldürüldüğünü duyduğunda, birlikleri ile Amasra`ya saldırmıştır.Amacı her ne kadar intikam almak olduğunu söylese de aslında gayesi burayı ele geçirmektir.

KRALİÇE AMATRİS`İN KIZI 2.AMASTRİS

Amatris ile Diyonsiyos kızının adı da Amastris`tir. Kızının adını, yine kendisi gibi "Amatris" koydular. Amatris ismi sülalesinde böylelikle üçüncü defa konmuş oldu. Amatris`in büyük büyük babaannesinin ismi de Amastris`tir. Amatris`in kızı Amatris yine annesi gibi bir Makedon komutanı Putolemiy (Ptolemy) ile evlenmiştir.

Bazıları Antik Çağı yazmamı sevmeyebilir fakat bu topraklara ait isen, bu toprağın tarihini bilmenin hiç bir zararı yoktur.

Hatta seni uyanık tutar.

Hayati YILMAZ ile

Zonguldak Tarih