Zonguldak Tarih editörü Hayati Yılmaz tarihte ilk kez deniz uçaklarının Zonguldak’ta kullanıldığını ve Zonguldak sahilinin bombalandığını yazdı.
Hayati Yılmaz’ın Zonguldak madenlerinin bombalanmak üzere yollandığı savaş uçaklarını konu aldığı yazısı şu şekilde:
“Dünyada deniz uçaklarının ilk kez kullanıldığı yer Zonguldak.
Rus kaynakları Zonguldak madenlerini bombalamak için kullanıldığını yazıyor.
Dünya savaşlarının başlaması ile okyanuslar ötesi savaşlar artık ülkelerin kaderini belirlemeye başlayacaktı.Bu yüzden başta Fransa olmak üzere gemiler haricinde, uçaklarında saldırılarda kullanılmak istenmesi, beraberinde deniz uçaklarının doğmasına neden oldu.
Dünyada uçakları savaşta kullanılmak üzere geliştiren ABD`dir. Fakat bu uçakların deniz filosuna dahil dilmesi 1910 yılından sonra gerçekleşiyor.
Bugün dev gemilerle uçak gemisi ile halledilen bu birimler ,1910 yılında ilk defa denizden kalkabilen ve inebilen uçaklar Fransızlar tarafından yapıldı.Fakat savaşta bu uçakların ilk kullanımı Ruslar tarafından Kardeniz`de kullanıldı.
Ruslar 1910 yılında oluşturdukları deniz filolarına bu uçakları dahil etmesi ile Kardeniz`e inebilen ve kalkabilen uçakların taşımasını da, savaş gemilerine ve kruvazörlere yerleştirdikleri bir platformlarla, bunları denize salıp, denizden alabiliyorlardı. Fakat uçakların denize indirilmesi ancak dalgasız denizlerde mümkün oluyordu.Aksi taktirde Karadeniz`in hırçın dalgaları, uçakların kalkışına engel oluyordu.
29 Ekim 1914 tarihinde, 3 Osmanlı destroyerinin refakatinde bulunan Goeben ile Sivastopol'daki kıyı bataryalarına ateş açmasının hemen ardından misilleme yaparak Rus gemileri ilk kez savaş gemileri ile Zonguldak`ı bombalamışlardı.Fakat gemilerden atılan bombalar, dağlık bölge olan Zonguldak`ta hedefini bulması çok zor olmaktaydı.Özelikle Üzülmez gibi daha içeride, dağların arasında açılan ocaklara ulaşması çok zordu.Rus gemileri ancak Zonguldak kıyılarını bombalaya biliyorlardı. İşte buna çare olarak Denizden kalkabilen bu deniz uçaklarını kullanmayı geliştirdiler. 1916`da ilk defa Zonguldak üzerinde uçtular ve maden sahalarını bombaladılar.
5 Subat 1916 öğleden sonra, Rus destroyer Pospeshny gemisi,Zonguldak'ta havanın ,hava saldırısı için elverişli olduğunu haber verir.
İmparator I. Nicholas" gemisine yüklenen 5 adet M-5 tipinde uçak Zonguldak`a doğru yola çıktı.Rus pilotlarına verilen emir şöyleydi; eğer mendirekte bir gemi görürler ise batırılması Kömür ocaklarını da yerle bir edilmesi.
Osmanlı`yı kömürsüz bırakmak,Türklerin Karadeniz`de ki gemilerini de kömürsüz bırakmak anlamına geliyordu. Osmanlı Donanması`nda ki gemilerin yakıtı tamamen Zonguldak`tan karşılanıyordu. Ayrıca İstanbul -Zonguldak arası kömür ticaretininde kesilmesi emri verildi.
Bu aynı zamanda "Rusların iddiası ile" Dünya`da denizden kalkıp bir karaya saldırı yapan ilk uçaklar olduğu söyleniyor.
Rus havacılar, Zonguldak limanı ile birlikte şehir içinde limana giden demiryolunu ve limanda bulunan bir nakliye gemisine bomba attılar. Sahilde bulunan bir fabrika da bu bombardımandan nasibini aldı.
Rus kaynaklardan aldığım fotoğrafta; M-5 tipi Rus uçaklarının Zonguldak`ı bombalama anını resmediyor.
Daha önce sadece keşif amaçlı kullanılan bu uçaklar, Karadeniz`deki Osmanlı gemilerinin yerini tespit etme amacı ile kullanılıyordu. Şubat 1916`da Zonguldak`ı bombalaması ile birlikte denizcilik tarihinde bir ilk yaşandı ve bu olay bugün büyük uçak gemilerinden "anında" kalkabilen jetlerinde ilk denemesini oluşturdu.
İki kişilik bir deniz uçağı olan M-5, havada yaklaşık üç buçuk saat kalabiliyordu. Yaklaşık saatte 100 km hıza sahipti.3000 metre yüksekliğe kadar çıkabiliyor ve iki pood bombası atabiliyordu.
